Vanuit Ho Chi Minh-stad naar de Vietcong tunnels
3 januari - 5 januari 2024
Ho Chi Minh-stad | Zuid-Vietnam | Vietnam
A&A Toronto Hotel
VietJet Air
Het is begin januari 2024 en we zijn precies halverwege onze wereldreis. We hebben net Oud & Nieuw gevierd in Sydney en nu is het tijd voor een nieuw hoofdstuk. We zijn van plan om drie weken door Vietnam te reizen, te beginnen in Ho Chi Minh-stad, de grootste stad van het land. In deze hectische stad die bekendstaat als het voormalige Saigon, duiken we meteen in het diepe en maken we kennis met het drukke straatbeeld in Vietnam.
Aankomst in Vietnam
We vliegen vanuit Sydney met de budgetmaatschappij Viet Jet in 8 uur naar Ho Chi Minh-stad. We moeten dealen met vier uur tijdverschil en omdat we tegen de tijd in reizen, is de reisdag dus een extra lange dag met een jetlag. We komen rond 18:00 uur aan bij het hotel dat middenin het centrum ligt. We maken in de avond een wandeling om te eten en de buurt te verkennen.
Wennen aan het hectische straatbeeld
Na korte tussenstops in Singapore en Doha in 2019, is het nu tijd voor onze eerste reis in Azië! Best spannend dus we hebben bewust gekozen voor Vietnam, omdat we hadden gelezen dat dit een geschikt land is voor Azië beginners. Wel krijgen we met Ho Chi Minh-stad direct een serieuze Azië vuurdoop: tropisch warm, hoge luchtvochtigheid, chaotisch en met bijna 9 miljoen inwoners extreem druk. Het is dan ook de grootste stad van Vietnam die bekendstaat om de hoeveelheid scooters die toeterend door de stad trekken. De hele dynamiek in het straatbeeld is even wennen, maar als we hier doorheen komen dan kunnen we alles in Vietnam aan.
Bij elk kruispunt staan tientallen scooters te wachten bij een stoplicht en als er geen stoplicht is dan rijden ze kriskras over zebrapaden, ongeacht of er voetgangers oversteken. Als die oversteken dan rijden ze gewoon zonder snelheid te minderen heel dicht langs je heen. Best spannend af en toe, maar ze zijn het gewend. Je kan veel zeggen van de scooterbestuurders hier, maar ze zijn wel vaardig in het verkeer. Ondanks de drukte en de chaos zien we nergens ongelukken gebeuren en weinig beschadigde voertuigen.
Het toeteren betekent hier ook niet dat je iets verkeerds doet, maar dient puur om te laten weten dat je er bent zodat daar rekening mee gehouden kan worden. Meer preventief dus. Sommige scooters nemen de gekste en grootste dingen mee. Ook zien we hele gezinnen bestaande uit vier mensen op één scooter rijden. Het kan hier allemaal, het is even wonderlijk als vermakelijk om te aanschouwen. Wel zorgen de scooters voor slechte luchtkwaliteit, zo hangt er veel smog en dit merken we aan onze ogen en keel. Het is bijzonder om te zien hoe mensen leven hier op straat leven: ze hangen, koken, eten en doen eigenlijk alles op straat. Je ziet de gekste dingen, zoals mensen die geknipt worden langs een drukke weg.
Bezienswaardigheden centrum Ho Chi Minh-stad
We beginnen onze eerste volledige dag in Vietnam met geld opnemen bij een lokale ATM, wat nog een hele klus blijkt te zijn. Uiteindelijk vinden we een geldautomaat waar we kunnen pinnen. De koers is: €1 = ongeveer 26.000 dong. Een miljoen dong in Vietnam betekent dus dat je nog geen € 40 hebt, reken je daarom niet rijk als ‘’miljonair’’.
Stadhuis
We lopen langs het gele stadhuis dat in felgekleurd Franse koloniale stijl is gebouwd. Hier bevindt zich een plein met een standbeeld van Ho Chi Minh, de naamdrager van de stad die wordt vereerd als schepper en vaderfiguur van het land. Zoals naar goed communistisch gebruik, gaat deze heldenverering ver. Op elke hoek van de straat en in elk overheidsgebouw zien we wel een beeld van Ho Chi Minh.
Independence Palace
Het Independence Palace is een typisch communistisch gebouw. Groot en karakterloos, maar wel met een belangrijke betekenis. Op dit plein reden in 1975 namelijk de Noord-Vietnamese tanks binnen waarmee de Vietnamoorlog eindigde en sindsdien is Vietnam als communistisch land herenigd. In het Independence Palace was de Zuid-Vietnamese regering gezeteld. Nu is het een belangrijke symbolische plek die je voor €2,50 kunt bezoeken. Hier staan Amerikaanse buitgemaakte tanks en vliegtuigen tentoongesteld op het plein die je van dichtbij kunt bekijken. Ook kun je de oude presidentiële zalen van binnen bekijken. Dit laatste hebben wij niet gedaan.
Notre-Dame kerk en postkantoor
Hierna lopen we door naar de katholieke Notre-Dame kerk die gebouwd is door de Fransen toen Indochina nog hun kolonie was. De kerk is gebouwd naar het voorbeeld van de gelijknamige kerk in Parijs. Helaas staat ook deze Notre-Dame volop in de stijgers, al sinds 2017 en door vertragingen wordt de opening pas verwacht in 2027. Er wordt zo fanatiek gebouwd dat we de hele voorkant niet kunnen zien. Bij de Notre-Dame bevindt zich het postkantoor van de stad waar veel mensen postzegels kopen en kaartjes / brieven opsturen. Ook hier hangt een groot schilderij van de grote leider Ho Chi Minh.
War Remnants Museum
Vanaf hier is het een korte wandeling naar het War Remnants Museum. Dit is hét oorlogsmuseum van de stad. Toegang is omgerekend €1,50. Op het plein staan allerlei achtergelaten of buitgemaakt Amerikaans militair materieel, zoals: helikopters, gevechtsvliegtuigen, tanks, pantservoertuigen, houwitsers en andere artillerie. Allemaal voorzien van naambordjes met verder weinig informatie.
Het museum bevindt zich binnen en bestaat uit de begane grond en twee verdiepingen. De onderwerpen van de tentoonstellingen gaan o.a. over:
- Hoe de wereld Vietnam steunt tijdens de oorlog
- Gevolgen van Agent Orange
- Oorlogsmisdaden
- Historische feiten en cijfers
- Foto’s van journalisten die gemaakt zijn tijdens de oorlogen met Frankrijk en USA
Allemaal verschillende (deel)onderwerpen met als overkoepelend thema “de gevolgen van de Vietnamoorlog”, vandaar het woordje “Remnants” (=overblijfsel) in de naam van het museum.
Verwacht daarom niet dat de oorlog heel breed vanuit verschillende invalshoeken benaderd wordt. Belangrijke elementen uit de oorlog zoals de Tonkin verrassingsaanval op de Amerikaanse marine of het indrukwekkende ondergrondse tunnelstelsel komt bijvoorbeeld nauwelijks aan bod. Veel gaat over de gruwelijkheden en oorlogsmisdaden die het Amerikaanse leger heeft begaan en de publieke opinie die zich in de wereld steeds sterker tegen de USA keerde. Uiteraard zijn dit ook cruciale onderdelen van de Vietnamoorlog, maar we hadden graag ook meer geleerd over andere aspecten van de oorlog.
Buiten op het plein is er nog een gedeelte waar oude gevangenissen zijn nagebouwd die werden uitgebreid tijdens de oorlogen tegen Frankrijk en USA. Je ziet hoe mensen hier werden gemarteld en werden opgesloten in Tiger Caves. In deze gevangenissen werden voornamelijk communistische (Noord-)Vietnamezen opgesloten. Het was de eerste oorlog die de Verenigde Staten verloor en waar intern vanuit de Amerikaanse samenleving en internationale gemeenschap zoveel (groeiend) verzet tegen was. Deze ontwikkeling en de frustratie dat je de vijand niet kunt zien en bevechten, omdat de Vietcong zo’n geslaagde guerrilla oorlogstactiek hanteerde, haalde het slechtste naar boven bij (een deel) van de Amerikaanse troepen.
Zo werd er op grote schaal Agent Orange en napalm ingezet om alles wat groeit en leeft te vernietigen in de hoop dat de Vietcong strijders daardoor geraakt werden of zichtbaar zouden worden. Agent Orange is een ontbladeringsmiddel dat tijdens de oorlog door Amerikaanse troepen werd ingezet om dichte junglegebieden te ontbladeren en vijandelijke schuilplaatsen bloot te leggen. De chemische stof bevatte dioxine, een zeer giftige stof die ernstige ziekten veroorzaakte bij zowel de mensen die ermee in aanraking kwamen als hun kinderen en kleinkinderen. Napalm is een brandbaar wapen, een soort gel-achtige benzine die blijft plakken aan alles wat het raakt en bij contact een enorme hitte veroorzaakt. Het werd gebruikt om gebieden in brand te zetten en veroorzaakte ernstige brandwonden bij mensen.
De inzet van deze omstreden wapens en andere slachtingen worden uitgebreid verteld en in beeld gebracht. Sommige beelden en verhalen zijn serieus schokkend en er wordt nergens gewaarschuwd voor deze afschuwelijke beelden. Hoewel exacte cijfers variëren, wordt geschat dat miljoenen Vietnamezen zijn blootgesteld aan Agent Orange, met honderdduizenden gezondheidsproblemen tot gevolg.
De effecten van deze chemische blootstelling werken nog steeds door in de huidige generaties, met kinderen die vandaag de dag nog steeds geboren worden met aandoeningen die worden toegeschreven aan de inzet van Agent Orange.
Het museum is erop gericht om de verschrikkelijke gevolgen van de Vietnamoorlog over te brengen en deze opzet is zeker geslaagd. Hierdoor loop je uiteraard niet vrolijk het museum uit, al calculeer je dit van tevoren wel in. We hebben nog wel behoefte om ergens anders meer te leren over de Vietnamoorlog waar andere onderwerpen aan bod komen. Bij een bezoek aan dit museum krijg je immers geen totaaloverzicht van het verloop van de oorlog.
Roze kerk: Tan Dinh
We eindigen onze eerste volledige dag in Vietnam bij de roze katholieke kerk genaamd Tan Dinh. Dit is een opvallend gekleurde oud-koloniaal gebouw, gebouwd in 1870. Nog nooit eerder hebben we zo’n felroze kerk gezien. Vanwege de felle kleur had deze kerk ook goed in Caribisch gebied kunnen staan. De kerk is moeilijk te fotograferen, omdat het vlak langs de weg staat en het plein ervoor klein is. Helaas is de kerk binnen vanwege onduidelijke redenen gesloten, foto’s wijzen uit dat het interieur ook grotendeels roze is.
Pho eten in Vietnamees restaurant
We eten bij een traditioneel Vietnamees restaurant waar we allebei pho bestellen. Dit is dé traditionele Vietnamese noedelsoep. Wij zijn niet bepaald makkelijke eters dus we zijn benieuwd naar deze eerste kennismaking met de Vietnamese keuken. Tessa had opgezocht dat dit gerecht het minst pittig was, sowieso is het voor ons gunstig dat Vietnamees eten überhaupt niet zo pittig is. We hebben een goede keuze gemaakt, want het smaakt goed! Wij houden alleen niet zo van koriander, terwijl dit in veel Vietnamese gerechten zit.
Dagtocht naar de Cu Chi tunnels uit de Vietnamoorlog
Op onze tweede volledige dag in Ho Chi Minh-stad doen we een middagtour naar de Cu Chi tunnels. Eigenlijk was het kiezen tussen een tour naar de Mekongdelta of naar de Cu Chi tunnels. Er zijn ook combinatietours van die twee highlights, maar die waren last minute (we boeken 1 dag van tevoren) al niet meer beschikbaar. Uiteindelijk kiezen we voor een dagtocht naar de Cu Chi tunnels.
Het is vanuit Ho Chi Minh-stad met een korte tussenstop ongeveer 1,5 uur rijden naar de Cu Chi tunnels. Onderweg merkt de gids op dat er in de nabije omgeving van de tunnels geen gewassen groeien en er niks gebouwd is, vanwege het feit dat deze regio zo hard gebombardeerd is door de Amerikanen, o.a. met het chemische Agent Orange. Eenmaal
De tunnels speelden een cruciale rol
De Cu Chi Tunnels zijn een netwerk van ondergrondse tunnels in de buurt van Ho Chi Minhstad, gebruikt door de Vietcong tijdens de Vietnamoorlog. Ze dienden als schuilplaatsen, opslagruimtes, ziekenhuizen en communicatieroutes. Het tunnelsysteem strekt zich over honderden kilometers uit en was essentieel voor de guerrillaoorlogvoering tegen de Amerikaanse troepen. Tegenwoordig zijn de tunnels een populaire toeristische attractie.
We gaan dus een belangrijke plek bezoeken van de roemruchte Vietcong tunnels waar communistische Vietcong strijders in leefden, schuilden en waarvandaan ze ‘s nachts hun succesvolle guerrilla aanvallen uitvoerden om er vervolgens weer als spoken in te verdwijnen. We hebben een excentrieke gids die al in de bus uitgebreid vertelt over Vietnam en de vele overheersers die ze hebben gehad, maar altijd weer vroeg of laat het land hebben uitgewerkt (citaat gids: “because we have strong elbows”).
Eenmaal aangekomen krijgen we direct een smalle ingang van de tunnel te zien. Eerst laat een medewerker zien hoe je er in moet en daarna mogen de bezoekers zelf. Het is een ontzettend krappe ingang die totaal onopvallend is. Op nog geen 20 meter afstand bevindt zich een bomkrater, wat getuigt dat dit echt een guerrilla frontlinie was. Het gebied waar de Vietcong strijders verbleven, was voor de Amerikanen wel duidelijk, echter bleek het erg lastig om de exacte tunnels te vinden en te bestrijden.
We krijgen ook een aantal gruwelijke vallen te zien die de Vietcong strijders hebben gemaakt. Nietsvermoedende soldaten liepen zo de kans om ineens gespietst te worden met ernstige verwondingen of de dood tot gevolg. De Vietcong strijders waren ook een meester in de misleiding. Zo noemde de gids talloze voorbeelden, waaronder slippers die bewust achterstevoren werden gedragen om de looprichting te misleiden. Deze kleine misleidingen zijn effectief gebleken, want de tunnels werden nauwelijks ontdekt.
Schietbaan
Op het terrein van de Cu Chi tunnels is er een buiten schietbaan. Persoonlijk vinden wij het een beetje typisch om op een plek waar zo hard gevochten is om vrede vervolgens schieten als vermaak aan te bieden. Toch zijn er veel bezoekers die hier gebruik van maken en met serieuze geweren schieten die gebruikt zijn tijdens de oorlog. We kunnen wel stellen dat het geluid van de knallen op de achtergrond bijdraagt aan de beleving van de oorlogszone.
Zelf de krappe tunnels in
De tour eindigt met een bezoek aan de tunnels die je zelf in kunt gaan. Er zijn drie verschillende tunnels die je in en uit kunt lopen. De afstanden in de tunnels van de Cu Chi tunnels die bezoekers kunnen lopen (en kruipen) verschillen per tunnel.
De drie routes zijn:
- Korte route – ongeveer 20 meter
- Middellange route – ongeveer 40 meter
- Lange route – 60 tot 100 meter
Max is claustrofobisch aangelegd waardoor hij de tunnels niet in gaat. Tessa gaat wel en het blijkt een goede keuze te zijn om hier zeker niet in te gaan als je gevoelig bent voor kleine ruimtes. De tunnels zijn echt heel krap, donker en erg warm. Extreem benauwend! Op sommige plekken moet je tientallen meters door je hurken manoeuvreren terwijl voor en achter mensen om je heen staan. Bij de verste tunnel moet je zelfs hele stukken kruipen. Niet onderschatten dus! En dan te bedenken dat ze de tunnels nog verruimd hebben voor de toeristen… Gelukkig kun je wel om de 20 meter via een uitgang de tunnel verlaten.
Het is interessant om te leren over de tunnels en bijzonder om deze ook met eigen ogen te zien. Een bezoek aan de Cu Chi tunnels is ook aan te raden als je in meer of mindere mate claustrofobisch bent, je kunt zonder dat je de tunnels daadwerkelijk betreedt, nog steeds veel ontdekken. De tunnels waren een cruciaal onderdeel van de Vietnamoorlog (in Vietnam noemen ze het overigens logischerwijs de “Amerika oorlog”). De tunnels hadden grote invloed op het succes van de guerrilla oorlogsvoering van de Vietcong. Het is nu nog steeds een belangrijke plek voor het land, omdat het ook symbool staat voor de veerkracht en spirit van de Vietnamezen om het land te bevrijden / herenigen.
Na onze dagtocht naar de Cu Chi tunnels rijden we eind van de middag terug naar Ho Chi Minh-stad waar het verkeer in de vrijdagavond spits onwijs druk is. Daarom doen we er lang over en komen we rond 19:30 uur pas terug bij de afzetplek in de stad waar we ons gaan klaarmaken om voor het eerst met de nachtbus te reizen, Dalat is de volgende bestemming.
Met de nachtbus naar Dalat
Wij willen graag voor onze rit met de nachtbus nog ergens douchen dus we gaan naar een hostel in de buurt en vragen of we daar mogen douchen. Dit blijkt voor een klein bedrag inderdaad mogelijk te zijn.
De cabine kun je met gordijntjes afsluiten en zijn voorzien van usb-ingangen. Achter de ligstoel kun je wat beperkte spullen kwijt, zoals een kleine tas en een zakje met je schoenen. Want ook bij het betreden van de bus moet je gewoon (geheel volgens de Vietnamese gewoonte) je schoenen uit doen. Ondanks het getoeter van de buschauffeur, de vele bochten en de krapte lukt het ons toch een beetje om te slapen. Vervelend is wel het continue temperatuurverschil vanwege de airco. Na 8 uur rijden (inclusief lange tussenstop) komen we aan bij de bushalte van Dalat.
De nachtbus in Vietnam is een veelvoorkomend vervoersmiddel tussen grote steden in het land. Het is “Vietnamees hectisch” bij het busstation. In de wachtruimte staat een bord zonder informatie en er wordt alleen in het Vietnamees omgeroepen. Gelukkig werken er veel behulpzame mensen bij de busmaatschappijen. De bus is comfortabel, omdat je hier in kunt liggen. Dit kan zelfs in de Greyhound bus in Australië niet. De bus bestaat uit drie rijen van cabines met twee verdiepingen. Als je kleiner dan 1.80 meter bent dan kun je helemaal plat liggen, dus Max (1.85 meter lang) moet zijn knieën een beetje buigen
Conclusie Ho Chi Minh-stad
Ho Chi Minh-stad: ultieme vuurdoop in Vietnam
Ho Chi Minh-stad is om veel redenen (hitte, drukte, smog, chaos, niet fijn voor voetgangers) niet de leukste bestemming van Vietnam, maar deze intense stad is nu eenmaal vaak het beginpunt of eindpunt van reizen door het land. De stad heeft een mix van oude Franse koloniale gebouwen en moderne wolkenkrabbers, en is een levendige plek waar de traditionele cultuur en het moderne stadsleven elkaar ontmoeten. Ho Chi Minh-stad heeft niet zoveel boeiende bezienswaardigheden, maar het drukke straatbeeld met al die scooters zijn op zich al een bezienswaardigheid. Uiteraard ben je hier na een paar dagen ook wel klaar mee. Ho Chi Minh-stad bezoek je vooral als uitvalsbasis voor populaire dagtochten naar de Cu Chi Tunnels of de Mekong Delta.
✅ Het is fascinerend om de chaos in de straten van Ho Chi Minh-stad te aanschouwen, al wil je hier zeker niet te lang blijven.
✅ Vanuit Ho Chi Minh-stad kun je populaire dagtochten maken naar de beroemde Cu Chi Vietcong tunnels of naar de Mekong Delta.
✅ Als je jouw Vietnam reis start in Ho Chi Minh-stad dan ervaar je direct een grote cultuurshock, maar het voordeel is dat je er dan wel meteen doorheen bent. Als je Ho Chi Minh-stad aan kunt, dan kun je heel Vietnam aan.
❌ Ho Chi Minh-stad is een drukke stad waar het straatbeeld overprikkelend kan zijn. Als voetganger is het geen pretje om door de stad te navigeren, want bij elke straat moet je oversteken tussen de hordes scooters.
❌ Ho Chi Minh-stad heeft vrijwel dagelijks te maken met een zekere mate van smog. De combinatie van miljoenen scooters, bouwstof en warme vochtige lucht zorgt regelmatig voor een zichtbare waas boven de stad.
❌ Voor zo’n grote stad zijn de bezienswaardigheden in het centrum beperkt.
Foto's Ho Chi Minh-stad
